Azerbaycan ordusunun 27 Eylül'de başlattığı Karabağ Operasyonu’nda son durum nedir?
Operasyonların başladığından itibaren Azerbaycan ordusu başarılı bir süreç yürütüyor. Ermenistan sivilleri vururken ve Karabağ dışındaki Azerbaycan şehirlerine saldırırken, Azerbaycan sadece çatışma alanında düşman ordusuna karşı mücadele vermekte. Taktik operasyonlarında olduğu gibi stratejik muharebesinde de başarısını devam ettiriyor. Az kayıpla daha fazla alan elde ediyor.
Birkaç defadır tekrarlanan ateşkes anlaşmalarına rağmen Ermenistan sürekli olarak ateşkesi delip sivillere saldırmaya devam etmektedir. Bu durum karşısında yapılması gerekenler nelerdir?
Moskova’da yapılan 10 Ekim 2020 tarihli ateşkesle, Azerbaycan Ermenistan’a ve tabii ki Minsk Grubu üyesi ülkelerine (Rusya, Fransa ve ABD’ye) işgal altındaki toprakların geri verilmesi için diplomatik süreci başlatmalarına fırsat tanımıştı. Başarılı olduğu askeri operasyonları durdurmuştu. Fakat Ermenistan buna uymadı. Minsk Grubu üyesi ülkeler de Ermenistan’ı işgalden vazgeçmesi için ciddi bir çaba sarf etmedi. ABD seçim süreciyle meşgul. Fransa Ermenistan’ı destekliyor. Ayrıca sorunu çözecek siyasi iradeden de yoksundur. Rusya da ciddi öneride bulunmadı ve pasif kaldı. Taraflar arasında 18 Ekim’de ikinci bir ateşkes ilan edildi fakat aynı şekilde Ermenistan bu ateşkesi ihlal ederek sivillere yönelik saldırılarını devam ettirdi. Dolayısıyla da işgalden vazgeçmek istemeyen Ermenistan’ı buna zorlamanın tek yolu vardır. Ermenistan yönetimini barışa zorlamaktır. Onu da Azerbaycan yapmaktadır. Operasyonları devam ettirmek ve işgal altındaki toprakları geri almaktır.
Ermenistan’ın uluslararası kamuoyunda taraftar toplama çalışmaları ilk günden bu yana devam etmektedir. Uluslararası camianın Karabağ Operasyonuna herhangi bir etkisi var mıdır?
Uluslararası camianın Karabağ Operasyonu’na sadece psikolojik etkisi olabilir. Ermenistan da bunu kara propaganda üzerinden yapmaya çalışıyor. Böylelikle Azerbaycan’ın hem hukuken hem de siyasi olarak haklı olduğu çabalarını haksız çıkarmaya çalışıyor. Fransa gibi ülkeler Ermenistan’ın bu kara propagandasına kanmış gibi gözüküyor. Fakat Azerbaycan’ın arkasında güçlü bir Türkiye desteği var. Önemli olan Azerbaycan’ın kendi yaptıklarının doğru olduğuna inanmaya devam etmesi ve güçlü bir şekilde başladığı haklı mücadeleyi sürdürmesidir. Bu durumda Ermenistan’ın kara propagandasının bir anlamı ve etkisi kalmayacaktır.
İran hükümetinin, Ermeni askerleri sınırdan kabul edip saklaması gündeme geldi ve İran Türklerinin de Tebriz'de bu duruma karşı gösterileri meydana geldi. İran'ın bu tavrını ve İran Türklerinin Azerbaycan’a desteğini nasıl değerlendiriyorsunuz?
İran’ın başta kafası çok karışıktı. Kriz durumlarında nasıl bir siyaset izleyeceğini bilemedi. Ermenistan ile yakın ilişkisini sürdürmek adına birtakım girişimlerde bulundu fakat söz konusu durum ters tepti. İran’daki Türkler Tahran’ın politikasına büyük tepki gösterdi. Bunun ardından İran açıklama yapmak zorunda kaldı. Karabağ’ı Müslüman toprağı olarak tanımladı ve Azerbaycan toprak bütünlüğüne saygı duyduğunu dile getirdi. İçindeki Türk nüfusunun tepkilerini yatıştırmak durumunda kalan Tahran yönetimi Karabağ’la ilgili hâlâ ciddi bir pozisyon almış değildir. Bir taraftan Azerbaycan’ın operasyonlarından rahatsız, diğer taraftan da Ermenistan’a açıktan destek veremiyor. Dolaylı yollardan Ermenistan’la bir irtibat içerisindedir belki fakat Azerbaycan’la ilişkilerini de bozmak istemiyor. Ayrıca Ermenistan’ı desteklemesinin başarısızlıkla sonuçlanacağını da biliyor. Diğer bir değişle, İran’ın Ermenistan’ı desteklemesi Kafkasya siyasetinde büyük bir jeopolitik hata olacaktır.
